Συμπτώματα τροφοπενίας (έλλειψης) θρεπτικών στοιχείων και πως τα αναγνωρίζουμε

Οι τροφοπενίες των φυτών οφείλονται στην έλλειψη θρεπτικών συστατικών που είναι αναγκάια για το φυτό. Υπάρχουν μερικά θρεπτικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τα φυτά και άλλα που είναι δευτερεύουσας σημασίας.

Απουσία απαραίτητου θρεπτικού στοιχείου μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στην ανάπτυξη, στην άυξηση και στην αναπαραγωγή των φυτών.

Τροφοπενία αζώτου

Γενικά τα συμπτώματα έλλειψης αζώτου εμφανίζονται στα μεγάλα, κατ' αρχήν φύλλα, σαν μια γενικευμένη χλώρωση. Καθώς οξύνεται η έλλειψη, η χλώρωση επεκτείνεται και στα μικρότερα φύλλα, ενώ στα μεγαλύτερα εμφανίζονται νεκρωτικές περιοχές οι οποίες, προϊόντος του χρόνου, γενικεύονται και σε πολύ σοβαρές ελλείψεις ξηραίνεται όλο το έλασμα. 

Τροφοπενία φωσφόρου

Γενικά η μορφολογία και η θέση εμφάνισης των συμπτωμάτων έλλειψης του φωσφόρου έχουν ως εξής: Αναστολή της αύξησης του φυτού, εμφάνιση σκουροπράσινου χρώματος στο φύλλωμα και σε αρκετές περιπτώσεις παρουσία ιώδους-μπλέ χρώματος στην κάτω επιφάνεια του ελάσματος με ενδεχόμενη νέκρωση στην περιφέρεια.

Τροφοπενία καλίου

Τα συμπτώματα τροφοπενίας που εμφανίζονται κατ' αρχήν στα ελάσματα των παλαιότερων φύλλων και μάλιστα, περιφερειακά του φύλλου, γεγονός που αποτελεί ιδιαίτερο γνώρισμα του στοιχείου αυτού. Ειδικότερα τα συμπτώματα τροφοπενίας του καλίου έχουν ως ακολούθως:

Στα πρώτα στάδια εμφανίζεται μια περιφερειακή χλώρωση, η οποία, καθώς προχωρεί η τροφοπενία, μετατρέπεται σε νέκρωση, ενώ ταυτόχρονα κινείται προς το κέντρο του ελάσματος με προοπτική να καλύψει όλη την επιφάνεια του. Κατά την έλλειψη καλίου, τα κυτταρικά τοιχώματα γίνονται αδύνατα με συνέπεια τα ετήσια φυτά (σιτάρι) να πλαγιάζουν και να είναι ευαίσθητα στις προσβολές από ασθένειες και έντομα. Σε οξείες περιπτώσεις έλλειψης, τα προϊόντα υποβαθμίζονται ποιοτικά, δεδομένου ότι το κάλιο είναι ο βασικός παράγων ποιότητας.

Τροφοπενία ασβεστίου

Η μορφολογία των συμπτωμάτων έχει ως εξής:

Στρέβλωση φύλλων και δημιουργία χλώρωσης, που σε προχωρημένη οξεία έλλειψη μετατρέπεται σε νέκρωση, η οποία εντοπίζεται στην περιφέρεια των ελασμάτων. Κάτω από υγρές και συννεφιασμένες καιρικές συνθήκες, λόγω της παρατηρούμενης μειωμένης διαπνοής, δημιουργείται προσωρινή έλλειψη ασβεστίου, η οποία όμως τείνει να εξαφανισθεί καθώς βελτιώνονται οι συνθήκες. Υπό την επίδραση τέτοιων συνθηκών μπορεί ορισμένοι καρποί, όπως της μηλιάς, να εμφανίσουν τα συμπτώματα της <<πικρής κηλίδωσης>> ή της καμένης κορυφής σε ορισμένα λαχανικά όπως στα μαρούλια, της ξηρής σήψης της κορυφής, όπως στους καρπούς της τομάτας, στα πεπόνια και κολοκυθάκια.

Τροφοπενία μαγνησίου

Η τροφοπενία εμφανίζεται κυρίως στα παλιά φύλλα, εντός του ελάσματος ως σκούρες καφέ η μαύρες κηλίδες. Συνήθως οι νευρώσεις παραμένουν πράσινες.

Τροφοπενία θείου

Κατά τα πρώτα στάδια έλλειψης, παρατηρείται ένα κιτρίνισμα ενώ αργότερα μπορεί να εμφανιστούν στίγματα κοκκινωπά ή ιώδη. Η εμφάνιση των φυτών είναι γενικά ισχνή, οι κλαδίσκοι βραχείς και αδύνατοι. Επίσης, η φυλλική επιφάνεια μειωμένη σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που περιστέλλει την φωτοσύνθεση και την παραγωγή υδατανθράκων και άλλων χρήσιμων ουσιών για το φυτό.

Τροφοπενία σιδήρου

Τα συμπτώματα έλλειψης του σιδήρου μοιάζουν πολύ με εκείνα του μαγνησίου. Η διαφορά τους έγκειται στον τρόπο εμφάνισής τους. Δηλαδή επειδή ο σίδηρος είναι δυσκίνητος μέσα στο φυτό, τα συμπτώματα τροφοπενίας εμφανίζονται κατ' αρχή στα μικρότερα φύλλα, σε αντίθεση με το μαγνήσιο, το οποίο λόγω της σχετικά μεγάλης κινητικότητας του εμφανίζει τα συμπτώματα έλλειψης τους κατ' αρχήν στα μεγάλα φύλλα, όπως ήδη αναφέρθηκε στα προηγούμενα. Βασικό γνώρισμα των συμπτωμάτων της τροφοπενίας του σιδήρου είναι η <<ενδονεύριος χλώρωση>>, η οποία με την όξυνση της έλλειψης καταλαμβάνει όλη την επιφάνεια του ελάσματος και σε οξείες περιπτώσεις το έλασμα μπορεί να γίνει λευκό διότι τελικά στερείται καθ' ολοκληρίαν της χλωροφύλλης.