Κανόνες για το σωστό πότισμα των φυτών μας

Τα φυτά, όπως κάθε οργανισμός χρειάζονται το νερό για να ζήσουν και να επιτελέσουν όλες τις βασικές λειτουργείες τους.

Αν και το πότισμα φαίνεται σχετικά εύκολη διαδικασία, οι περισσότεροι χωρίς να το γνωρίζουμε κάνουμε βασικά λάθη όταν ποτίζουμε τα φυτά. 

Ας δούμε μερικούς κανόνες με βάση τους οποίους το πότισμα θα γίνει σωστά και τα φυτά θα αποκομίσουν τη δυνατότερο θετικό αποτέλεσμα:

H συχνότητα του ποτίσματος 

Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το είδος των φυτών, το στάδιο ανάπτυξης τους, ο τύπος του εδάφους και οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν. Για παράδειγμα, τα κηπευτικά και οι καλλωπιστικοί θάμνοι θέλουν συχνότερα νερό από τα παχύφυτα και τους κάκτους. Επίσης, τα φυτά που έχουν φυτευθεί σε γλάστρες έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό σε σχέση με φυτά που έχουν φυτευτεί στο έδαφος. Τα αμμώδη στραγγερά εδάφη χρειάζονται πότισμα με μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τα βαριά αργιλλώδη εδάφη. Τέλος, το καλοκαίρι το πότισμα είναι συχνότερο σε σχέση με τον χειμώνα, καθώς επίσης όταν επικρατούν άνεμοι, το χώμα στεγνώνει πιο γρήγορα και απαιτείται πότισμα σε πιο τακτά διαστήματα.

Ανάγκες σε νερό ανάλογα το στάδιο ανάπτυξης

Πότισμα κατά την σπορά:  Όταν φυτεύουμε σπόρους φυτών, το χώμα χρειάζεται σχετική υγρασία για να φυτρώσουν οι σπόροι. Προτιμούμε το ήπιο καθημερινό πότισμα που κρατάει ελαφρά βρεγμένο το χώμα, ώστε να φυτρώσουν σταδιακά οι σπόροι που φυτέψαμε. Αποφεύγουμε την υπερβολική υγρασία γιατί μπορεί να προκαλέσουμε σάπισμα στις ρίζες των φυτών. 

Πότισμα κατά την μεταφύτευση:  Κατά τη μεταφύτευση των φυτών στον κήπο ή σε γλάστρα, χρειάζεται ένα καλό πότισμα για αν αναπτυχθεί ομοιόμορφα υγρασία γύρω από το ριζικό σύστημα. Προτιμούμε να κάνουμε ένα καλό πότισμα κάθε 2-3 μέρες για να πηγαίνει βαθύτερα το νερό παρά να ποτίζουμε λίγο επιφανειακά σε καθημερινή βάση. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγουμε τα φυτά μας να αναπτύσσουν επιφανειακό ριζικό σύστημα και αποκτούν βαθύτερες ρίζες με αποτέλεσμα να έχουν καλύτερη και πιο δυνατή ανάπτυξη. 

Πότισμα στην ανθοφορία: και την καρπόδεση  Πολλοί συνηθίζουν να αφήνουν απότιστα τα φυτά τους κατά την περίοδο της ανθοφορίας για να έχουμε μεγαλύτερο σχηματισμό ανθέων. Αυτό το στρεσάρισμα των φυτών πολλές φορές οδηγεί σε πτώση των ανθέων και εξάντληση των φυτών. Κατά την περίοδο της ανθοφορίας και της καρπόδεσης, τα φυτά χρειάζονται σχετικό πότισμα αποφεύγοντας την υπερβολική υγρασία που μπορεί να προκαλέσει ανθόπτωση και προβληματική καρπόδεση στα φυτά. 

Πότισμα στην καρποφορία: Τα λαχανικά και τα καρποφόρα δέντρα έχουν αυξημένες ανάγκες σε νερό κατά την περίοδο της καρποφορίας που αναπτύσσονται οι καρποί. Χρειάζονται σταθερά και συχνά ποτίσματα με αρκετή ποσότητα νερού για να έχουμε αυξημένη παραγωγή και σχηματισμό καλής ποιότητας καρπών. Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα ακανόνιστα ποτίσματα μπορεί να δημιουργήσουν διάφορα προβλήματα στους καρπούς όπως την ξηρή κορυφή στις ντομάτες που προκαλεί μαυρίσματα στους καρπούς και το σκάσιμο των καρπών της ροδιάς. 

Το πότισμα τις κατάλληλες ώρες

Αποφεύγουμε σε κάθε περίπτωση να ποτίζουμε τον κήπο μας τις μεσημεριανές ώρες, λόγω μεγάλων απωλειών σε νερό και πιθανής ανάπτυξης ασθενειών. Προτιμούμε να ποτίζουμε νωρίς το πρωί, καθώς την πρωινές ώρες τα φυτά ποτίζονται επαρκώς και έχουμε μικρές πιθανότητες ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών. Η δεύτερη επιλογή είναι να ποτίσουμε κατά το σούρουπο, καθώς τις βραδινές ώρες δεν έχουμε απώλειες νερού από εξάτμιση. Τελευταία επιλογή, είναι να ποτίσουμε τα φυτά μας κατά τη διάρκεια της νύχτας, αν και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών λόγω υπερβολικής υγρασίας του εδάφους. 

Προβλήματα στα φυτά από το ακατάλληλο πότισμα, είτε λόγω ανεπαρκούς είτε λόγω υπερβολικού ποτίσματος 

Τα φυτά υποφέρουν όταν δεν έχουν ικανοποιητική ποσότητα νερού για να απορροφήσουν από τη ρίζα τους, παρουσιάζουν μειωμένη ανάπτυξη, ξήρανση φύλλων ή σταδιακή πτώση φύλλων και λουλουδιών, καθώς και μειωμένη καρποφορία. Επίσης, το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσει σαπίσματα στη ρίζα, κιτρίνισμα και πτώση φύλλων, πτώση λουλουδιών και ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών. 

TIPS: Ως γενικό κανόνα αποφεύγουμε να βρέχουμε το φύλλωμα των φυτών κατά το πότισμα ειδικά τις μεσημεριανές ώρες γιατί έχουμε απώλειες σε νερό λόγω εξάτμισης, ενώ παράλληλα μπορεί να εμφανιστούν εγκαύματα πάνω στο φύλλωμα ή ανάπτυξη διαφόρων μυκητολογικών ασθενειών. Υπάρχουν, βέβαια, και εξαιρέσεις όπως για παράδειγμα σε φυτά εσωτερικού χώρου ή σε καλλωπιστικά φυτά όπως η γαρδένια και η καμέλια που θέλουν δροσερό περιβάλλον, όταν βρίσκονται σε συνθήκες καύσωνα και υψηλών θερμοκρασιών είναι καλό κατά το σούρουπο να βρέχουμε το φύλλωμα τους.

Μπορούμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του ποτίσματος και να εξοικονομήσουμε νερό, αυξάνοντας την ικανότητα συγκράτησης του νερού από το έδαφος. Η βελτίωση της συγκράτησης νερού γίνεται με την προσθήκη κάποιου εδαφοβελτιωτικού υλικού στο χώμα. Συγκεκριμένα, μπορούμε να προσθέσουμε κοπριά και κομπόστ που βοηθούν στη συγκράτηση της υγρασίας, ενώ παράλληλα εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Μπορούμε, επίσης, να προσθέσουμε ζεόλιθο, περλίτη και ατταπουλγίτη. Πρόκειται για φυσικά ορυκτά που έχουν την ιδιότητα να απορροφούν σημαντική ποσότητα υγρασίας και να την αποδεσμεύουν στη συνέχεια στο έδαφος. 

Είναι σημαντικό να ποτίζουμε με καλής ποιότητας νερό τα φυτά μας χωρίς μεγάλη περιεκτικότητα στα άλατα καθώς μπορεί να παρουσιαστούν διάφορες τοξικότητες σε αυτά. Το πότισμα με κακής ποιότητας νερό μπορεί να προκαλέσει ξηράνσεις και κιτρινίσματα στα φύλλα, καχεκτική ανάπτυξη, μειωμένη ανθοφορία και μειωμένη παραγωγή καρπών. 

Ο καλύτερος τρόπος για να ποτίζουμε τα φυτά μας

Το σύστημα ποτίσματος με σταγόνες είναι το πιο κατάλληλο για τον κήπο, καθώς είναι το πιο αποτελεσματικό, το πιο οικονομικό και περιβαλλοντικά το πιο ωφέλιμο. Συγκεκριμένα, στο σύστημα ποτίσματος με σταγόνες, έχουμε μικρές απώλειες νερού λόγω εξάτμισης, καθώς και σημαντικής μείωσης των ανεπιθύμητων χόρτων (ζιζανίων) λόγω της μικρής επιφάνειας του χώματος που βρέχεται γύρω από τα φυτά. Επιπλέον, μπορεί να εφαρμοστεί σε επικλινή εδάφη, καθώς και σε εδάφη που έχουν μεγάλη αποστράγγιση. Μπορεί να λειτουργήσει με μικρές παροχές νερού, καθώς και σε χαμηλές πιέσεις, κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ακόμη, μπορούμε να εκτελούμε καλλιεργητικές εργασίες κατά τη διάρκεια του ποτίσματος, καθώς και να πραγματοποιούμε αποτελεσματική υδατοδιαλυτή λίπανση μέσω του νερού ποτίσματος. Πρέπει να σημειώσουμε ότι με το σύστημα ποτίσματος με σταγόνες, δεν έχουμε διαβροχή του φυλλώματος των φυτών του κήπου και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών.