ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ

 Αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την βιοποικιλότητα αλλά και για την αγροτική παραγωγή ο μαζικός αφανισμός των μελισσών. 

Περίπου το 35% της παγκόσμιας γεωργίας εξαρτάται από τη μεταφορά γύρης από τους φυσικούς επικονιαστές, με τις μέλισσες να αποτελούν έναν από τους βασικότερους παράγοντες.

Η πρόσφατη έκθεση της IPBES, στην οποία κατέληξαν ομόφωνα οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας σημειώνει πως υπάρχει μεγάλη μείωση των μελισσών και των πεταλούδων, καθώς και άλλων ειδών που λειτουργούν ως επικονιαστές για τη γονιμοποίηση της αγροτικής παραγωγής, όπως τα πουλιά, οι νυχτερίδες, οι σφήκες, οι σκώροι και τα μυρμήγκια.

 

 Καθώς τα κράτη και οι κυβερνήσεις έχουν μάθει να υπολογίζουν μόνο με οικονομικούς όρους, η έκθεση υπολογίζει ότι το ύψος της ζημιάς στον αγροτικό τομέα μπορεί να κινηθεί μεταξύ των 235-577 δισ. δολαρίων, ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 5-8% της συνολικής αξίας της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής. Εκτιμάται ότι η ποσότητα και η ποιότητα των γεωργικών προϊόντων θα πέσουν, το ίδιο και οι αποδόσεις των αγροτών, ενώ θα ανέβουν οι τιμές για τους καταναλωτές. Από την επικονίαση εξαρτώνται πολλά είδη φρούτων, λαχανικών, σπόρων, καρυδιών και καλλιέργειες ελαιούχων φυτών.  Σύμφωνα με την έκθεση, στην Ευρώπη το 9% των ειδών μελισσών και πεταλούδων απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ οι πληθυσμοί μειώνονται κατά 37% στις μέλισσες και 31% στις πεταλούδες, στα είδη για τα οποία είναι διαθέσιμα επαρκή στοιχεία. Σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, υπερβαίνει το 40% το ποσοστό των ειδών των μελισσών που απειλείται. Πιο επαρκή θεωρούνται τα δεδομένα για τους επικονιαστές που δεν είναι έντομα όπως  νυχτερίδες και γενικά πουλιά με την έκθεση να αναφέρει πως το 16% των ειδών αυτών παγκοσμίως απειλούνται με εξαφάνιση. Όσον αφορά τις αιτίες που είναι υπεύθυνες για την μείωση του πληθυσμού των μελισσών και των άλλων επικονιαστών, σύμφωνα με την έκθεση της IPBES είναι:

·        η κλιματική αλλαγή

·        οι ασθένειες

·        τα παρασιτοκτόνα

·        η ρύπανση

·         τα είδη – εισβολείς

·         οι γεωργικές πρακτικές που πλήττουν το περιβάλλον

·         η καταστροφή των βιοτόπων (συχνά λόγω έργων υποδομών).

Η έκθεση επισημαίνει ότι δεν έχει επιβεβαιωθεί η επίπτωση των νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων, τα οποία ενοχοποιούνται από επιστημονικές έρευνες και περιβαλλοντικές οργανώσεις και βρίσκονται από το 2013 σε καθεστώς προσωρινής απαγόρευσης από την Ε.Ε.. Η έκθεση ήταν ομόφωνη, με αποτέλεσμα να υιοθετούνται μόνο εκείνες οι θέσεις στις οποίες συμφωνεί το σύνολο των ερευνητών και επιστημόνων. Η IPBES πάντως, μέσω της Εκθεσης, συνιστά:

·        τη μείωση της χρήσης εντομοκτόνων

·        τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών

·        την υιοθέτηση πρακτικών φιλικών στην άγρια ζωή, όπως  για παράδειγμα η δημιουργία ζωνών με αγριολούλουδα μέσα στους αγρούς.

Σύμφωνα με την Greenpeace, η μεγαλύτερη απειλή για τις μέλισσες προέρχεται από τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές καλλιέργειες. Αυτά τα πολύ επικίνδυνα φυτοφάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των νεονικοτινοειδών, κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του φυτού. Οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ, κάτι που βλάπτει το νευρικό τους σύστημα και πολύ συχνά τις οδηγεί στον θάνατο. Όπως τονίζει η περιβαλλοντική οργάνωση, οι μονοκαλλιέργειες που εξαπλώνονται από τη βιομηχανική γεωργία πλήττουν τη βιοποικιλότητα και αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών.

 Μαρία Βασιλάκου

Φοιτ. Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

Τμήμα Φυτικής παραγωγής

ΠΗΓΉ: https://www.greenpeace.org/global/