Κορύνεο μια σοβαρή ασθένεια των πυρηνόκαρπων

Παθογόνο αίτιο: Wilsonomyces carpophilus (Dothideamycetes, Dematiaceae) (συν. Stigmina carpophila, Coryneum beijerinckii, Clasterosporium carpophilum)




Ασθένεια όλων των πυρηνόκαρπων πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας, που προσβάλλει συνήθως τη ροδακινια, βερυκοκκιά, κερασιά και δαμασκηνιά. Η ασθένεια είναι συχνά πολύ σοβαρή για τη ροδακινιά γιατί προσβάλλει τους βλαστούς και προκαλεί ξηράνσεις κλαδίσκων ενώ μπορεί να προκαλέσει ξηράνσεις μεγαλύτερων κλάδων ή δένδρων. 


Συμπτωματολογία

Η ασθένεια προσβάλλει τους βλαστούς, τους οφθαλμούς, τα άνθη, τα φύλλα και τους καρπούς. Ο μύκητας εγκαθίσταται στους επιφανειακούς ιστούς των οργάνων και προκαλεί νεκρωτικές κηλιδώσεις, μικρά έλκη στους βλαστούς και νεκρώσεις οφθαλμών. Τα πλέον συχνά και χαρακτηριστικά συμπτώματα εμφανίζονται στο έλασμα των τρυφερών φύλλων και την επιφάνεια των νεαρών καρπών.

Τα φαινολογικά στάδια που εμφανίζει ευαισθησία η καλλιέργεια των πυρηνοκάρπων είναι η πτώση των πετάλων μέχρι την άνοδο των θερμοκρασιών πάνω από 27οC το καλοκαίρι.

Στα φύλλα εμφανίζονται αρχικά κυκλικές ερυθροκαστανές κηλίδες διαμέτρου 2-3 mm οι οποίες στη συνέχεια γίνονται καστανές, αποξηραίνονται στο κέντρο και περιβάλλονται από ερυθροϊώδη περιφέρεια. Οι νεκρούμενοι ιστοί αποχωρίζονται από το υγιές μέρος του ελάσματος και πέφτουν οπότε σχηματίζονται οπές. Το σύμπτωμα αυτό ονομάζεται «τρύπες από σκάγια». Πολλές φορές σχηματίζονται πολυάριθμες κηλίδες στο έλασμα ή αυξάνονται πολύ σε μέγεθος και ενώνονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα τη νέκρωση μεγάλων περιοχών του ελάσματος οι οποίες μετά την πτώση τους κάνουν το φύλλο να μοιάζει με «σχισμένο». Φύλλα έντονα προσβεβλημένα πέφτουν πρόωρα. Παρόμοιες κηλιδώσεις επί των φύλλων και «τρύπες από σκάγια» προκαλούνται στα πυρηνόκαρπα και από διάφορες άλλες παρασιτικές ή μη παρασητικές προσβολές.

εικόνα 1 προσβολή σε κλαδίσκο

Στους καρπούς σχηματίζονται κηλίδες παρόμοιες με εκείνες των φύλλων. Οι κηλίδες συχνά είναι βυθισμένες. Πολλές φορές επί των κηλίδων εμφανίζεται έκκριση κόμμεος. Στους βλαστούς σχηματίζονται αρχικά μικρές ερυθροκαστανές ελλειψοειδείς κηλίδες οι οποίες στη συνέχεια μεγαλώνουν, βυθίζονται και εξελίσσονται σε μικρά έλκη. Επί των ελκών εμφανίζεται συχνά έκκριση κόμμεος. Την ασθένεια προκαλεί ο μύκητας Wilsonomyces carpophilus. Οι καρποφορίες του μύκητα είναι τα σποριοδόχεια τα οποία σχηματίζονται, κάτω από την εφυμενίδα ή τον εξωτερικό φλοιό, στους προσβεβλημένους ιστούς του δέντρου. Ο μύκητας διαχειμάζει σαν μυκήλιο ή κονίδια στα έλκη των βλαστών και στους οφθαλμούς. Τα κονίδια παράγονται σε όλη τη βλαστική περίοδο, δηλαδή από την άνθηση των δέντρων μέχρι το φθινόπωρο.

Εποχή του έτους- Στάδιο ανάπτυξης - διασπορά του παθογόνου                    


Νωρίς το φθινόπωρο

Σε υγρές συνθήκες κονίδια που παράγονται στις κηλίδες των φύλλων μολύνουν οφθαλμούς και βλαστούς, όπου και θα διαχειμάσουν. Κρίσιμη περίοδος για επέμβαση φυτοπροστασίας.

Αργά το φθινόπωρο-Χειμώνας

Σε υγρή περίοδο κονίδια από τους οφθαλμούς και όσα παράγονται στις κηλίδες κλαδιών μολύνουν και άλλους οφθαλμούς. (Κρίσιμη περίοδος για φυτοπροστασία). Την πολύ κρύα περίοδο ο μύκητας διαχειμάζει σαν κονίδια μέσα στα λέπια οφθαλμών ή και σαν μυκήλιο σε έλκη κλαδιών.

Νωρίς την άνοιξη

Σε υγρή περίοδο τα κονίδια μολύνουν νέους διογκούμενους οφθαλμούς και τους νέους βλαστούς. Κρίσιμη περίοδος για επέμβαση φυτοπροστασίας.

Άνοιξη

Σε υγρή περίοδο φύλλα και καρπίδια μολύνονται από κονίδια.

Καλοκαίρι


Σε τυχόν υγρή περίοδο κονίδια παράγονται στις κηλίδες των φύλλων και μολύνουν και νέα φύλλα και καρπούς. Κατά τη ξηροθερμική περίοδο τα κονίδια επιβιώνουν κάτω από τα λέπια κοιμώμενων οφθαλμών αλλά δεν μπορούν να μολύνουν.


Αντιμετώπιση - καταπολέμηση

Καλλιεργητικά μέτρα

Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, αλλά οι εμπορικές ποικιλίες δεν είναι ανθεκτικές.

Εγκατάσταση του οπωρώνα σε όχι υγρή τοποθεσία και σε στραγγερά εδάφη.

Προσανατολισμός των γραμμών φύτευσης κατά τη κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων, πυκνότητα φύτευσης και κλάδεμα έτσι ώστε να ευνοείται ο αερισμός και φωτισμός της κόμης.

Αποφυγή δημιουργίας λαίμαργης βλάστησης, αποφυγή υπερβολής των αζωτούχων λιπάνσεων και αρδεύσεων και περιορισμός τους σε προσβεβλημένους οπωρώνες.

Αποφυγή διαβροχής του κατώτερου τμήματος του φυλλώματος και καρπών κατά την άρδευση.

Ψεκασμός με ουρία 5% στα φύλλα το φθινόπωρο πριν από τις βροχές για να πέσουν πιο γρήγορα.

Αναγνώριση και αφαίρεση με κλάδεμα σε ξηρές συνθήκες και καύση των μολυσμένων κλαδιών. Σε συνθήκες όμως πολύ σοβαρής προσβολής αυτό το μέτρο έχει το μειονέκτημα της μεγάλης αφαίρεσης καρποφόρων οργάνων.

Απομάκρυνση και καύση των κλαδιών από το δάπεδο οπωρώνα στον οποίο υπάρχει ιστορικό προσβολής.


Χημικά μέτρα

ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ

χαλκός (υδροξείδιο)

χαλκός (βορδιγάλειος)

χαλκός (οξυχλωριούχος)

χαλκός (υποξείδιο)

captan

dithianon

ziram



Συνίσταται το παρακάτω πρόγραμμα ψεκασμών

Το φθινόπωρο και κατά την πτώση των φύλλων με βορδιγάλιο πολτό ή οξυχλωριούχο χαλκό.

Κατά την περίοδο της χειμερίας νάρκης, λίγο προ της ενάρξεως διογκώσεως των οφθαλμών, με τα ίδια φάρμακα.

Κατά την πτώση των πετάλων.( Τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν υπάρχουν στον κατάλογο φυτοπροστατευτικών προϊόντων κατά καλλιέργεια και παθογόνο του ΥΠΑΑΤ.)


20 ημέρες από τον προηγούμενο, με τα ίδια φάρμακα.

 Επιπλέον συνιστάται η αφαίρεση και το κάψιμο των προσβεβλημένων κλαδίσκων. 

Οι ποικιλίες ροδακινιάς Lovell και Muir αναφέρονται ότι είναι ανθεκτικές στο Κορύνεο.